Innovatie: van begeleiden naar coachen
LEREN & ONTWIKKELENVoor veel zorgorganisaties is voldoende begeleidingscapaciteit een opgaven. Tegelijkertijd is het opleiden van zorgprofessionals juist zo belangrijk met het toenemende personeelstekort in de sector. Daarom wordt via deRotterdamseZorg subsidie verstrekt om innovatie op het gebied van begeleidingscapaciteit te stimuleren. Twaalf organisaties doen mee en geven op eigen wijze invulling aan deze impuls, waaronder het Maasstad Ziekenhuis. Eva van der Bijll, HR-business partner en Petra Vogelaar, teamleider klinische longgeneeskunde vertellen over hoe er bij de implementatie van de leerunit meer gefocust wordt op het coachen van studenten in plaats van het begeleiden.
“In het Maasstad ziekenhuis hebben we een grote groep studenten verpleegkunde die bij ons in opleiding zijn en daar merkte we dat het uitdagender werd deze ook goed te begeleiden. Hogere werkdruk, en overbelaste begeleiding maakt het lastig om de studenten in het hele zorgproces goed op te leiden tot ze zelfstandig aan de slag kunnen. Dit komt mede door de forse toename in de complexiteit van zorg. We voelden de noodzaak, omdat de uitstroom onder jong gediplomeerden hoog is, om daar iets aan te doen.
“Meer waarderend begeleiden, meer coachen en vooral de zelfstandigheid van de student bevorderen.”
Twee jaar geleden hebben we onze wijze van opleiden op de longafdeling op de schop gedaan. We zijn gaan kijken naar wat de studenten nodig hebben en dat heeft effect gehad. Veel studenten die hun stage op onze afdeling hebben gedaan melden zich na de opleiding dat ze hier in dienst willen omdat ze het leerklimaat erg fijn vonden. De volgende stap voor ons was om het zorgproces goed aan te leren en daar groeide het idee voor het opzetten van een leerunit. Hier gaan ze het zorgproces zelfstandig doorlopen en wordt er een beroep gedaan op hun eigen verantwoordelijkheid, maar wel met een coach op afstand.
Normaal worden de studenten begeleid, ze werken voornamelijk taakgericht onder verantwoordelijkheid van een verpleegkundige. Op de leerunit worden de studenten gecoacht, een coach zit meer op afstand en wordt er meer gekeken naar wat een student al kan. Pas wanneer iemand denkt ‘ik kan dit niet’, kijkt de coach mee en wordt er gekeken naar wat er nodig is. Daarna wordt dit met elkaar besproken: wat heb je gedaan, waarom, wat heb je gezien en hoe link je dit aan elkaar? We zitten veel meer op het klinisch redeneren, waarmee je de student coacht door het hele traject van de patiënt. Bij coachen laten we de controle veel meer los.
Voor de verpleegkundige is het een moeilijke stap om die controle los te laten, ze hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Het is voor hen een enorme omslag, desalniettemin vinden de leercoaches het ontzettend leuk. Juist omdat er geen vaste manier van begeleiden is, je bent veel meer betrokken bij de student individueel en hoe deze het beste leert. Het is een ander soort contact met de studenten en andersom kunnen ze ook van hen leren, van hun vragen en hun manieren.
“Je bent veel meer betrokken bij de student individueel.”
De leerunit draait sinds maart als pilot op de longafdeling en de twee officiële trainingsdagen voor de leercoaches zijn geweest. De leerunit is er voor studenten in dienst bij het ziekenhuis, stagiairs van de opleiding tot verpleegkundige, maar ook voor jong gediplomeerde of trainees van buiten het ziekenhuis. We hebben begin april een evaluatie gehad en hierin kwam naar voren dat de studenten al veel uit de leerunit halen en erg enthousiast zijn. Maar ook dat we meer moeten met de theorie. De theorie die ze leren in jaar één, twee of drie staat vast, maar hier zie je ook patiënten waarvoor ze de theorie nog niet hebben gehad. Het zou mooi zijn als je daarop aansluitend onderwijs kan aanbieden zodat ze er al mee aan de slag kunnen.
Ook is het contrast nu goed te zien op de verschillende zalen binnen de afdelingen. Op de leerunit mogen de studenten veel zelfstandig doen, maar buiten de leerunit kan dat ineens niet meer. We willen na een succesvolle pilot op de longafdeling graag meer leerunits starten op andere afdelingen. Binnen de visie om meer waarderend te begeleiden, meer te coachen en vooral de zelfstandigheid van de student te bevorderen. Het is heel fijn dat we door de subsidie scholing kunnen aanbieden aan de coaches. Er is nu intern iemand aangewezen die de coachtraining kan overnemen binnen de organisatie en de coaches kan blijven ondersteunen. Het lange termijn doel is niet alleen leren voor de studenten, maar ook voor de medewerkers op andere afdelingen. Dat is ook de hele visie ‘blijven leren’, dat is ook ‘hoe’ we leren en blijven ontwikkelen.”
