Innovatie: samenwerkend leren BMH studenten en studenten van vervolgopleidingen

21 mei, 2021

LEREN & ONTWIKKELEN

Voor veel zorgorganisaties is voldoende begeleidingscapaciteit een opgave. Tegelijkertijd is het opleiden van zorgprofessionals juist zo belangrijk met het toenemende personeelstekort in de sector. Daarom wordt via deRotterdamseZorg subsidie verstrekt om innovatie op het gebied van begeleidingscapaciteit te stimuleren. Twaalf organisaties doen mee en geven op eigen wijze invulling aan deze impuls, waaronder het Erasmus Medisch Centrum. Natasja Kalkman, adviseur onderwijs, en Amando Heesterman, organisatieadviseur, vertellen over het inrichten van ‘werkplekleren’ in de acute keten voor de studenten bachelor Medisch Hulpverlening (BMH) en studenten van vervolgopleidingen. Hiermee wordt meer ruimte gecreëerd voor samenwerkend leren en het leren op de werkplek.

“Dit project is een onderdeel van het totale project ‘BMH’ers in de acute zorg binnen het Erasmus MC’. Eén van de opdrachten was op korte termijn meer stages te faciliteren voor 4^e jaars studenten. Het Erasmus MC en de Hogeschool Rotterdam wilden elkaar daarin helpen. Dat hebben we eerst vormgegeven. Daarbij realiseerden we ons ook dat, als we de studenten een stageplaats bieden, willen we ze ook een toekomst in het Erasmus MC bieden. Zodoende  zijn we begonnen met het ontwikkelen van een functie-en taakomschrijving van de BMH’er binnen de acute keten van het Erasmus MC; welke loopbaanpaden zijn geschikt en welke toekomst heeft de BMH’er? Daar zit het werkplekleren aan vast, want willen we de mensen behouden, dan moeten we ze een goed opgebouwde stage bieden. Het inrichten van het werkplekleren met passende leerroute, bereidt studenten goed voor op een eventueel traineeship daarna. We vinden dit zo’n mooie manier van opleiden en begeleiden, dat we dit niet alleen voor de BMH’ers willen. De verpleegkundige vervolgopleidingen zoals de Intensive Care en de Spoedeisende hulp kunnen hier ook veel baat bij hebben. Dan maak je het interprofessioneel, want uiteindelijk vormen zij samen de teams dus waarom zou je niet ook gezamenlijk opleiden?

Met de komst van de BMH’er wordt een nieuwe beroepsgroep binnen de acute keten van het Erasmus MC geïntroduceerd. Het is een aanvulling op de teams en het biedt ook kansen voor het inrichten van een leerunit. Op de afdelingen binnen de acute keten is er minder begeleidingscapaciteit beschikbaar, waardoor we minder kunnen opleiden dan we zouden willen en moeten. Met de leerunit kunnen we de begeleiding anders vormgeven waardoor je meer studenten kan opleiden, zonder te kort te doen aan de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van de opleiding. We proberen niet alleen het probleem op te lossen, maar we zien ook een kans om het beter neer te zetten.

“De studenten leren van de medewerkers, maar andersom kunnen de medewerkers ook leren van de nieuwe inzichten van de studenten.”

We hebben het project in drie delen opgeknipt: stage BMH’ers, leerunit en carrièrepad. In februari zijn drie 4^e jaars BMH studenten gestart op het Acuut Kort Verblijf, de Holding en Recovery. Zij lopen een (pilot-)stage met reguliere begeleiding (1 werkbegeleider op 1 stagiair). Deze stage wordt continu  geëvalueerd. Welke punten komen met deze nieuwe beroepsgroep in de begeleiding naar voren en hoe kunnen we deze in de leerunit, die in september officieel moet beginnen, een plek geven? Wat betreft het begeleiden van de studenten zien we een verschuiving ontstaan naar ‘begeleiden met je handen op je rug’, meer coachend en gericht op de samenwerking tussen de studenten. Dit gebeurt niet gelijk. De begeleider zal gedurende de stage, met de juiste aansturing, meer op de achtergrond komen te staan als vraagbaak. Het stukje begeleiding dat overblijft wordt opgevangen door een ouderejaars student. We koppelen namelijk ouderejaars studenten aan jongerejaars studenten.  Op deze manier kunnen zij zich ook ontwikkelen in het coachen. Uiteindelijk moeten zij namelijk ook collega’s kunnen coachen, inwerken en begeleiden.

Voor de leerunit hebben we nu, als ‘kapstok’, een visie geformuleerd en maken we samen met de praktijk- en werkbegeleiders de praktijkleerplannen per afdeling. Een belangrijk punt in het vormgeven van de leerunit zijn de tweewekelijkse scholingsmiddagen. We willen samen met de Hogeschool Rotterdam en/of opleiders van de vervolgopleidingen, onderwijs faciliteren voor de studenten én voor de medewerkers van de afdeling. De studenten leren van de medewerkers, maar andersom kunnen de medewerkers ook leren van de nieuwe inzichten van de studenten. Tijdens de scholingsmiddagen krijgen studenten de kans om casussen uit te werken en met elkaar in discussie te gaan.

“Door het gebruik van buddy’s op de IC hebben we waardevolle inzichten gekregen.”

Het was de bedoeling dat we met de leerunits ook gelijk een stap zouden maken naar de Intensive Care. We hadden in deze periode de medewerkers al willen meenemen en al willen trainen. Dit schuiven we nog even naar voren, want door corona kunnen we ze daar niet vrij voor maken. Maar de coronaperiode heeft ons ook iets geleerd. Door het gebruik van buddy’s op de IC hebben we waardevolle inzichten gekregen die we kunnen gebruiken. Hoe gaat dat als ineens een andere beroepsgroep deel van het team wordt?

Het grootste succes in de ontwikkeling van een leerunit tot nu toe is dat we een visie hebben ontworpen die onlangs is goedgekeurd. Dit vraagt tijd en zorgvuldigheid, en is iets wat gedragen moet worden door de gehele organisatie. Daarnaast is er veel bewustzijn ontstaan in de organisatie over het idee dat we op een andere manier moeten kijken naar opleiden. Dat ontwikkeling ook echt iets bijdraagt in plaats van dat we moeten veranderen om het veranderen.”

We kijken nieuwsgierig naar de toekomst en zijn erg blij dat het opleiden van nieuwe medewerkers zoveel aandacht heeft. Met deze stap verwachten we de tekorten meer op te kunnen vangen en teams op de afdelingen te hebben die elkaar aanvullen met hun kwaliteiten vanuit de verschillende achtergronden.